شهرستان زیبای املش از شهرستان‌های شمالی ایران است که در استان گیلان قرار دارد. این شهرستان از شمال به شرستان های لنگرود، لاهیجان و آستانه اشرفیه، از شرق به شهرستان رودسر، از جنوب به شهرستان رودبار، از غرب به سیاهکل و از شمال غرب به شهرستان رشت محدود می‌شود. این شهرستان دارای یك شهر، 2 بخش ، 5 دهستان و 370 آبادی است كه شهر املش مركز بخش مركز و مركز شهرستان بوده و بخش دیگراین شهرستان رانكوه نام دارد. قومیت مردم املش گیلک بوده و با لهجه بیه پیش (شرق گیلان) و گویش املشی تکلم می‌کنند. برای رزرو و اجاره اقامتگاه در املش می‌توانید از طریق سایت چتراتا اقدام نمایید.
این
شهر از آن شهرهای قدیمی ایرانی و گیلانی است که سال‌های طولانی روی نقشه ایران جای
دارد و از زمان شاه‌عباس صفوی تا به حال روی خاک کشور نفس می‌کشد. شاید دوست
داشته باشید که بدانید املش یعنی چه؟ فلسفه نام‌گذاری این شهر را نمی‌دانیم اما باید
بگوییم که املش از ترکیب دو واژه «ام» و «لش» درست شده است.
اَم
یعنی رود و لَش هم به معنای راکد و تنبل است. پس املش در کل به معنای رود راکد و
ساکن است. ما که دقیق نمی‌دانیم اما رودخانه شلمانرود در نزدیکی شهرستان املش
قرار دارد. این رودخانه دارای آبی راکد است و شاید به همین خاطر بوده که نام املش
را برای این شهر انتخاب کرده‌اند.
روستای بلوردکان
روستای
بلوردکان، یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی اطراف املش است. این روستا از توابع
دهستان لات لیل، بخش اتاقور شهرستان لنگرود در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی شهر املش
قرار دارد. رودخانه خروشان، چشم‌اندازهای مسحورکننده و جنگل‌های سرسبز و متراکم این
منطقه به واقع، چشم‌نواز و زیبا هستند.
یک
پل قدیمی روی رودخانه روستای املش قرار دارد که در گذشته، مسیری پر رفت‌و‌آمد بوده
و املش را به نقاطی چون کهلستان، لات لیل، گرسک، بلوردکان، هلودشت، میان لنگه،
اسماعیل‌آباد و در نهایت قزوین متصل می‌کرده است.
تالاب زربیجار
تالاب
زربیجار از دیدنی‌های درجه یک املش است. زربیجار هم زیباست و هم کاربردی. از آب این
تالاب برای شالیکاری استفاده می‌شود و علاوه بر آن از زیستگاه‌های طبیعی است که با
آغوشی باز از حیوانات مختلف و پرندگان مهاجر پذیرایی می‌کند. اما آب تالاب از کجا
تامین می‌شود؟
رودخانه
«هردوآب» و سرشاخه «پل‌رود» آب تالاب را پُر می‌کنند. این مکان بسیار زیباست و اگر
تابستان و بهار راهی آن شوید، شانس دیدن نیلوفرهای آبی را هم پیدا خواهید کرد.
اطراف تالاب هم درختان سبز و پوشش جنگلی دیده می‌شود؛ یعنی بی‌اغراق، با رفتن به
زربیجار انگار در میان صفحات یک کتاب نقاشی در حال گشت‌وگذار هستید.
گفته
می‌شود که تالاب در گذشته‌ها بسیار پرآب‌تر و وسیع‌تر از وضعیت کنونی‌اش بوده است
اما متأسفانه، بی‌مبالاتی‌ها و نبود مدیریت صحیح برای حفظ چنین گنجینه ارزشمندی
باعث شده تا تالاب زربیجار تغییرات زیادی داشته باشد و کمی رو به افول بگذارد.
بیشتر بخوانید :
روستای تابستان‌نشین
روستای
تابستان‌نشین در منطقه‌ای کوهپایه‌ای و در جنوب املش واقع شده است. این روستا ۳۹۰
متر از سطح دریا ارتفاع دارد و با چشم‌اندازهای بهشتی خود، گردشگران زیادی را به‌سمت
خود می‌کشاند. بیشتر اهالی خون‌گرم و مهمان‌نواز این روستا به شغل چای‌کاری و دام‌داری
مشغول هستند.
مسیر
دسترسی به روستای تابستان‌نشین با طبیعتی زیبا و کوهستانی، مسیری آسان است. یک
جاده آسفالته از مرکز شهر املش، شما را با طی کردن چهار تا هفت کیلومتر راه به این
روستا می‌رساند. از جاذبه‌های طبیعی روستای تابستان‌نشین، می‌توان به آبشار فصلی
خرم‌دره، رودخانه شلمانرود و چشمه‌ای با آب گوارا اشاره کرد. باغ‌های چای، طبیعت
بکر و دست‌نخورده و آرامشی که بر فضای این روستا حکم‌فرما است، قطعا شما را شگفت‌زده
خواهند کرد.
غار تلابن گورج
غار
تلابن گورج در حدود دو کیلومتری شرق روستای گورج قرار دارد. طول این غار، ۲۲ متر،
عرض آن سه تا ۶ متر و ارتفاع دهانه آن، سه متر است. بقایایی از استخوان انسان و حیوان
و انواع فعالیت‌های مربوط به عصر آهن تا دوره اسلامی در داخل غار تلابن گورچ
مشاهده شده است.
غار
تلابن گورج در یک دامنه پرشیب قرار دارد و با ۲۰۰ متر پیاده‌روی از آن می‌توان به
قلعه شاه‌نشین گورج در قله کوه رسید. فاصله این غار تا عمق دره، ۳۰۰ متر و عمق آن،
۱۵ متر است. در انتهای غار، به یک بریدگی صخره‌ای می‌رسید که به نظر می‌آید عمق
غار را به دو طبقه تقسیم کرده است. غار تلابن گورج در حال حاضر به‌عنوان محلی برای
نگهداری دام‌های اهالی روستا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ییلاق هلودشت
در
حوالی ۳۰ کیلومتری املش، ییلاقی به‌نام هلودشت قرار دارد. هلودشت ییلاقی در
ارتفاعات گیلان است؛ مکانی سبز، خوش‌آب‌وهوا در جنوب‌غربی املش. بازدید از این ییلاق
به کسانی توصیه می‌شوند که دوست دارند، جنگل‌های بکر شمالی را از نزدیک ببینند.
کوه‌های
منطقه هلودشت هم مرتفع و مشرف به شهرهای دیگر گیلان مانند لنگرود، رودسر و لاهیجان
هستند. هلودشت جمعیت زیادی ندارد و از مناطق بکر شمال است که امیدواریم با ساخت‌وسازهای
بیهوده و غیراصولی شلوغ نشود و آسیب نبیند.
عمارت صوفی‌ها
از
طبیعت زیبای املش که بگذریم، نقاط دیدنی تاریخی و فرهنگی هم در آن پیدا می‌شود.
مثلا عمارت صوفی‌ها در این شهر از زیبایی‌های فرهنگی و تاریخی است که باید آن را
ببینید. این عمارت از یادگارهای زمان قاجار است. شاید با خودتان بگویید که دیدن
خانه‌ای قدیمی چه اهمیتی دارد و چطور به تاریخ و فرهنگ کمک می‌کند.
واقعیت
این است که عمارت‌های قدیمی فقط بنایی نیستند که با دیدن آن یادی از گذشته‌ها بکنید
بلکه نشانه‌ای از سبک زندگی در دوران‌های تاریخی گذشته‌اند و می‌توانند دریچه‌ای
به سوی مطالعه بیشتر تاریخ باشند.عمارت صوفی‌ها هم ارزش تاریخی و فرهنگی زیادی
دارد؛ خانه‌ای زیبا با پنجره‌های آبی و گچ‌بری‌های
جذاب که از ساختار و سبک بنایی گیلانی در آن استفاده شده است. حیاط پُر از دار و
درخت آن هم دیدنی و زیباست.
شهر گمشده تیمجان املش
شهر
گمشده تیمجان املش، روستایی مدفون‌شده در دل شهر باستانی املش با قدمتی از دوران
صفویه است. دیوارهای سنگی، سفالینه‌های متعدد و گورستان لگموج همگی از جاذبه‌های
تماشایی این منطقه باستانی هستند که به‌هیچ‌وجه نباید بازدید از آن را از دست داد.
این شهر گمشده هم‌اکنون تبدیل به یک موزه شده است و شما می‌توانید از آن دیدن کنید.
پل شاه عباسی املش
پل
شاه عباسی املش با قدمتی از دوران صفویه در روستای بلوردکان روی دو رودخانه
سياهرود و زيل‌بره قرار دارد. سیاهرود از سمت غرب و زیل بره از سمت شمال غربی
روستای بلوردکان، جاری هستند و در نهایت در زیر پل به یکدیگر می‌پیوندند. این پل
در گذشته بر سر یکی از مسیرهای شاه عباسی از املش به قزوین قرار داشته است و به همین
دلیل، نام آن را شاه عباسی گذاشته‌اند.
در
فاصله حدود ۱۴۰ متری پل شاه عباسی املش، ویرانه‌هایی از یک کاروانسرای قدیمی دیده
می‌شود که ابعاد هر ضلع آن، حدود ۴۰ متر است. وجود این کاروان‌سرا، نشان از اهمیت
بالای این پل در دوران گذشته دارد. گفته می‌شود این پل به دستور شاه عباس در این
منطقه ساخته شد. اين پل دارای يک دهانه بزرگ و دو دهانه کوچک بوده است؛ اما در حال
حاضر تنها یک دهانه کوچک از آن باقی مانده است. لازم به ذکر است که طول پل شاه
عباسی در گذشته، ۵۰ متر و عرض آن پنج متر بوده است.
از
مصالح به‌کار رفته در پل شاه عباسی می‌توان به قلوه سنگ در پایه‌ها، آجر و ملات
ساروج اشاره کرد. معماری زیبا و برجسته این پل، منحصر به این منطقه از ایران است.
آبشار سیاه‌تاش
در
بخش رانکوه شهرستان املش، در میان کوه‌های زیبا و بلند این منطقه، آبشاری مرتفع
وجود دارد که نامش سیاه‌تاش اشت. این آبشار ۵۰ متر ارتفاع دارد و اگر در بهار یا
تابستان به آن سر بزنید، خنکی هوای اطرافش و سبزی حوالی‌اش باعث می‌شود روح و
روانتان حسابی تازه شود. فاصله رانکوه از املش حدود ۲۰ کیلومتر است و اگر می‌خواهید
به آبشار سیاه‌تاش آن سری بزنید باید از قبل بدانید که برای اینکه چشمتان به جمال
سیاه‌تاش روشن شود، نیاز به پیاده‌روی در مسیری جنگلی دارید.
اگر
اهل سفرهای ماجراجویانه و طبیعت‌گردی باشید حتما از قدم‌زدن و پیاده‌روی در میان
درختان جنگلی لذت خواهید برد و پاداش طی‌کردن دو کیلومتر مسیر جنگلی در نهایت، دیدن
آبشاری زیبا و مرتفع برایتان خواهد بود.
منطقه ییلاقی خصیل‌دشت
اگر
به قدم زدن روی ابرها علاقه‌مند هستید، به منطقه ییلاقی خصیل‌دشت، منطقه‌ای بکر در
ارتفاعات املش بیایید. این ییلاق با مناظر بی‌بدیل و خارق‌العاده در ارتفاع ۱,۸۳۴
متری از سطح دریا، مقصد گردشگران بسیاری در طول سال است. اقامت در روزهای گرم
تابستان در ییلاق سرسبز خصیل‌دشت، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای شما رقم خواهد زد.
دهکده خصیل‌دشت در فصل زمستان از برف پوشیده می‌شود.
مسیر
دسترسی به این منطقه ییلاقی خاکی است و امکانات رفاهی محدودی از جمله یک قهوه‌خانه
و یک غذاخوری در آن وجود دارند. برای رسیدن به ییلاق خصیل‌دشت، باید با یک راهنمای
محلی همراه شوید، زیرا هیچ تابلوی راهنما یا علائمی برای رسیدن به آن در مسیر دیده
نمی‌شود.
قلعه شاه‌نشین
در
بخش رانکوه املش، قلعه‌ای تاریخی به نام قلعه شاه‌نشین دیده می‌شود. به این قلعه
تاریخی قلعه اسماعیلیان هم گفته می‌شود. علت این نام‌گذاری به زمان ساخت قلعه در
دوره اسماعیلیان بازمی‌گردد. یعنی شاه‌نشین از بخش‌های تاریخی املش است که در زمان
بعد از اسلام ساخته شده و اگر قصد دیدن آن را دارید باید از میان جنگل و مسیری سبز
و دیدنی عبور کنید.
خانه گوهر تاج خانم
یکی
از جاذبه های دیدنی املش است این بنا در قسمت جلگه ای ، در استانه ی بافت قدیمی
شهر املش و در ابتدای کوچه ی رهبری قرار دارد این ساختمان در مرکز محوطه ای وسیع ،
در دو طبقه و با پنجره های چوبی و با مساحت ۵۴۰ متر مربع بنا شده است . دسترسی به
ان از دو قسمت شمالی و جنوبی امکان پذیر است . در قسمت شمالی محوطه ، ساختمان دیگری
مشتمل بر حمام ، توالت ، مطبخ ، انباری ، و آتش دان و جود دارد و سقف آن سفال پوش
است . این بنا در سال ۱۳۱۰ خورشیدی توسط استاد حاج احمد بنا و استاد حسین تهرانی
ساخته شده است.
روستای کجید
املش
تا نیمه اول قرن ۱۴، دهکده گمنامی بود. آثار باستانی و تاریخی در املش، یکی از
جاذبه‌های گردشگری این منطقه به شمار می‌آید. روستای کجیده در نزدیکی یکی از شاخه‌های
رود خونای چاکرود با بافتی تاریخی، یکی از دهکده‌های آباد اطراف املش است.
خانه‌های
سنتی روستا دو طبقه هستند و در ساخت آن‌ها از مصالحی چون سنگ، گل و چوب استفاده
شده است. طبقه اول برای اسکان حیوانات است و در طبقه بالا، دو یا سه اتاق وجود
دارد که افراد خانواده در آنجا زندگی می‌کنند. سقف خانه‌ها در قدیم از جنس چوب
بود، اما امروز از حلب برای پوشاندن سقف استفاده می‌کنند.
سه
نوع معماری جذاب در روستای کجیده وجود دارد؛ نوع اول، خانه‌هایی با معماری سنتی
هستند که بخش غالب معماری روستا را شامل می‌شوند، نوع دوم، شباهت بسیاری به نوع
اول دارند، ولی سقف آن‌ها متفاوت است و نوع سوم، معماری کاملا متفاوتی با نوع اول
و دوم دارد. کوچه‌های تنگ و باریک روستا، جلوه‌ای منحصربه‌فرد به روستا اعطا کرده‌اند.
خانه‌های روستایی این منطقع درمجموع روی محوطه‌ای تاریخی بنا شده‌اند.
منابع
: مجله کجارو ، علی بابا ،شمال توریسم
دیدگاه ها