در این مقاله قصد داریم شما را با موقعیت جغرافیایی و میزان مساحت استان گیلان بیشتر آشنا کنیم ، پس با چترآتا همراه باشید تا در این مورد بیشتر بدانید. برای رزرو و اجاره اقامتگاه در گیلان می‌توانید از طریق سایت چتراتا اقدام نمایید.
گیلان
استانی در شمال و شمال غرب کشور و به مرکزیت شهر رشت است . استان گیلان با مساحت
14 هزار و 700 کیلومتر مربع ، حدود 9/0 درصد از مساحت کل کشور را در برگرفته است .
این
استان از جنوب شرق با استان مازندران، از جنوب با استان قزوین ، از غرب با استان‌های
زنجان و اردبیل و از شمال با کشور جمهوری آذربایجان دارای مرز مشترک است و دیگر اینکه
بخش عمده‌ای از مرزهای شمال شرق و شرق آن را نیز سواحل دریای خزر تشکیل می‌دهد .
استان
گیلان با مختصات جغرافیایی '34 ْ36 تا
'27 ْ38 عرض شمالی و بین '34 ْ48 تا
'36 ْ50 طول شرقی و با وسعت 13952 کیلومتر
مربع ، 8/0 درصد از مساحت کشور ایران را تشکیل می‌دهد .
این استان بر اساس آخرین تغییرات در تقسیمات
کشوری دارای 16 شهرستان ، 43 بخش ، 109 دهستان و 49 شهر است . نام‌های شهرستان‌های
استان عبارتند از: املش، آستارا، آستانه اشرفیه، بندرانزلی، رضوان‌شهر، رودبار،
رودسر، سیاهْکَل، شَفْت، صومعه‌سرا، تالِش، فومَن، لاهیجان، لَنْگرود، ماسال و رشت
که همه آنها دارای مرکزینی هم‌نام با شهرستان هستند . به جز هفت شهرستان املش، سیاهکل،
رودبار، شفت، فومن، صومعه‌سرا و ماسال، بقیه شهرستان‌های استان، در کنار دریا واقع
شده‌اند .
استان
ساحلی گیلان مانند استان مازندران با دیوارة عظیم البرز از بقیه سرزمین ایران، جدا
شده است و محدودة جغرافیایی آن به واحد جغرافیای طبیعی جنوب دریای خزر تعلق دارد .
سلسلة جبال البرز با ارتفاع متوسط 3000 متر، جلگه گیلان را در بر گرفته و در واقع
همین رشتة کوه عامل سرسبزی استان گیلان است .
استان
گیلان به لحاظ توپوگرافی دارای دو بخش تقریباً برابر و متمایز از یکدیگر است. بخش
هموار آن با نام جلگه گیلان و نیز با نام‌های جلگه‌های تالش و آستارا، نواحی شمال
غرب، شرق و مرکز استان را در بر گرفته است و عموماً سواحل دریا و مناطق آبرفتی
رودهای منتهی به دریا را شامل می‌شود.
جلگه‌ها
در استان گیلان از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشند و به دو بخش جلگه شرقی و جلگه
مرکزی تقسیم می‌شوند. جلگه شرقی به‌صورت نواری بین سواحل دریای خزر و دامنه‌های
شمالی البرز غربی با وسعت اندکی واقع شده که به‌صورت مستقیم تحت تأثیر آبرفت‌های
بسیاری از رودخانه‌های ساحلی با خصوصیات سیلابی قرار گرفته است.
جلگه
مرکزی به شکل مثلث، در حدفاصل امامزاده‌هاشم، انزلی و چمخاله به‌صورت وسیع تشکیل
شده است. مهم‌ترین عوامل مؤثر بر وسعت این جلگه، عبارت‌اند از رسوب‌گذاری سفیدرود،
تبخیر شدید منابع آبی، وجود گسل که باعث جدا شدن رشته کوه‌های غربی از رشته کوه‌های
البرز شده و سبب حرکات طبقات زمین به سمت شمال گردیده است و نیز عوامل دیگری که در
گذشته باعث پایین رفتن سطح آب دریای خزر گردیده است.
دشت
به سرزمینی نسبتاً هموار گفته می‌شود که دور تا دور آن را حصاری از کوهستان در بر
گرفته است. مهم‌ترین دشت استان گیلان جواهر دشت است که زیبایی‌های بی نظیر و مناظر
بکر آن هر بیننده‌ای را مسحور می‌کند.
بخش
ناهموار و کوهستانی گیلان نیز شامل رشته کوه‌هایی است که از دره رود آستارا در
شمال استان تا کوه‌های سماموس در شرق استان کشیده شده و خود شامل رشتة غربی (کوه‌های
تالش، ماسوله و...) و رشتة شرقی (بخش غربی کوه‌های البرز) است.
این
ناهمواری‌ها نتیجة حرکات کوهزایی اواخر دوران سوم زمین‌شناسی است. از قله‌های مهم
ارتفاعات مذکور، می‌توان به بکروداغ یا بغروداغ 3300 متر و ماسوله داغ به ارتفاع
3050 متر و به درفک کوه به ارتفاع 2705 متر اشاره کرد.
استان
گیلان در قسمت غربی حوضة آبریز دریای خزر قرار دارد. سفیدرود با 11 شاخة اصلی و 10
شاخة فرعی از بزرگ‌ترین رودهای حوضة آبریز دریای خزر است و جلگة مرکزی استان محصول
آبرفت همین رود است که کشاورزی پر رونقی را موجب گشته است. به لحاظ آب و هوا،
استان گیلان در منطقه‌ای که آب و هوای خزری در آن حاکم است، واقع شده است.
بیشتر بخوانید :
آب و هوای گیلان
مجاورت
با دریای خزر، وزش بادهای محلی، ارتفاع و امتداد کوه‌های البرز غربی و تالش، جابجایی
توده‌های هوایی شمالی و غربی و پوشش متراکم جنگلی، از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر آب و
هوای استان گیلان است. در استان گیلان انواع مختلف آب و هوا به شرح زیر وجود دارد
:
1 .
آب و هوای معتدل مرطوب: این آب و هوا مناطق جلگه‌ای و کوهپایه‌ای را در برمی‌گیرد،
زمستان‌های معتدل، تابستان‌های گرم و مرطوب و بارندگی سالانه بین 1000 تا 2000 میلی‌متر
از ویژگی‌های این نوع آب و هوا است.
2 .
آب و هوای مرطوب کوهستانی: این نوع آب و هوا ارتفاعات بیش از 1500 متر را در برمی‌گیرد
و ویژگی آن داشتن زمستان‌های سرد و پربرف و تابستان‌های معتدل است.
3 .
آب و هوای نیمه‌خشک: این آب و هوا مساحت کمی از استان گیلان در محدوده شهرستان
رودبار را در برمی‌گیرد و مهم‌ترین ویژگی آن بارش کم و خشکی هوا است. میانگین ریزش
جوی سالانه کمی بیش از 36 میلی‌متر است.
وجود
چنین ویژگی‌های اقلیمی سبب شده است تا بین مناظر طبیعی، پوشش گیاهی، حاصلخیزی خاک،
زندگی جانوری، نوع معیشت، تراکم جمعیت، شکل بناها، تمدن مادی و فرهنگی استان گیلان
با دیگر استان‌های ایران تفاوت آشکاری وجود داشته باشد.
امتداد
رشته کوه‌های البرز در غرب و جنوب استان سبب شده است، آب و هوای استان گیلان،
معتدل و در اکثر نقاط دارای رطوبت بالایی باشد و در واقع استان گیلان مرطوب‌ترین
ناحیه کشور است. میزان بارندگی در این استان به بادهای مرطوبی بستگی دارد که در زمستان
از شمال غرب، در بهار از شرق و در تابستان و پاییز از غرب می‌وزند. این بادها هوای
مرطوب دریا را به سوی جلگه گیلان می‌رانند و بر اثر برخورد این توده‌های هوایی با
توده‌های هوای مرطوبی که از سوی دریای مدیترانه به سوی دریای خزر می‌آیند، بارندگی‌های
فراوان و طولانی رخ می‌دهد.
بیشترین
میزان بارش در این استان به ترتیب در فصل پاییز، زمستان، تابستان و بهار رخ می‌دهد.
کم باران‌ترین ماه در استان گیلان تیرماه می‌باشد، اما بارندگی زیاد در شهریور
ماه سبب شده است که میانگین بارش فصل تابستان نسبت به بهار بیشتر شده و در نتیجه
بهار کم‌باران‌ترین فصل استان شناخته شود.
منابع
: دانشنامه ایران زمین ، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ، اداره هواشناسی
استان گیلان
دیدگاه ها