شهرستان
سیاهکل یکی از شهرستان‌های خوش آب و هوا در استان گیلان است که در 49 کیلومتری شرق
شهر رشت و 15 کیلومتری شهر لاهیجان قرار دارد. سیاهکل، شهرستان سرسبزی است، خفته
در پای قله سرکش درفک، که جنگلـی انبوه هچون نگین انگشتری، آن را دربرگرفته
است.شهرستان سیاهکل در خود دو شهر سیاهکل و دیلمان و 247 روستا را در دو بخش مرکزی
و دیلمان و پنج دهستان توتکی و مالفجان و خرارود و دیلمان و پیرکوه جای داده
است.بلندی شهر سیاهکل از رویه¬ی دریا 72 متر است. بودن شهرستان سیاهکل در جلگه و
کوه¬پایه و کوه، آب و هوای آن را چند گونه نموده است. آب و هوای پاره¬ی جلگه¬ای و
کوه¬پایه¬ای تا بلندی میان 750 تا 900 متر مدیترانه¬ای است و از 900 متر به بالا
سرد جنگلی به گونه¬ای که در بسیاری از روزهای گرم و شرجی تابستان در شهر سیاهکل،
روستاهای دیلمان خشک و خنک هستند. شهرستان سیاهکل از جنوب به شهرستان رودبار، از
غرب به شهرستان رشت، از شمال به شهرستان لاهیجان و از شرق به شهرستان¬های لاهیجان
و، لنگرود و املش و رودسر هم مرز است. قبل از سفر به سیاهکل می‌توانید از رزرو
و اجاره اقامتگاه در سیاهکل اطمینان حاصل نمایید.
جنگل و چشمه آب معدنی لاریخانی
جنگل
لاریخانی همان جنگلی است که در جاده سیاهکل دیلمان می‌بینیم. جنگل لاریخانی با
درخت‌های سر به فلک کشیده‌اش برای طبیعت‌گردها دنیایی از زیبایی و نشاط است. با کمی
پیاده‌روی در جنگل، به یال کوه میرسید که چشمه زلال لاریخانی از آن سرچشمه می‌گیرد.
آب زلال، سرد و گوارای چشمه جان می‌دهد برای اینکه بعد از یک پیاده‌روی حسابی، آبی
به دست و رو بزنی و قمقمه‌ات را پر از آب معدنی کنی. در انتهای جنگل هم دشتی باصفا
وجود دارد که جان می‌دهد برای کمپ زدن و استراحت. در دشت محلی‌ها از گوشت تازه برایتان
کبابی شاهانه تدارک می‌بینند و بساط فروش میوه‌های تر و تازه باغ‌ها و جنگل‌های
اطراف هم به راه است. خلاصه اینکه جنگل لاریخانی یکی از جاهای دیدنی سیاهکل است که
لحظاتی شاد و لذت‌بخش برای مسافرانش خواهد ساخت.به دلیل کوهستانی بودن و پوشش
انبوه درختان تنومند، چشمه‌های فراوانی در سیاهکل روان‌اند. چشمه آب معدنی لاریخانی
یکی از زیباترین و معروفترین جاهای دیدنی سیاهکل است که در انتهای جنگل لاریخانی،
در یال کوه منتهی به دیلمان قرار دارد. آب این چشمه بسیار زلال، سرد و گواراست. بیشتر
گردشگران این منطقه هنگام بازگشت با دبه‌های آب این چشمه به شهر خود بازمی‌گردند.
استخر و پارک پاشوران سیاهکل
در
داخل شهر (ورودی سیاهکل از بازکیا گوراب ) استخرو پارک پاشوران قرار دارد، همانند
استخرهای لاهیجان و لنگرود بنا شده است ، اطراف آن با درختان چنار و اقاقیا و
انواع گیاهان تزئین شده. استخری کوچک و زیبا می باشد که با دو مجسمه دلفین در دو
طرف و دو مجسمه لک لک کنار هم در وسط آن ترئین شده است . از دیگر امکانات این
استخر قایق پارویی برای گردشگران می باشد. در این استخر امکانات اولیه لازم برای
استراحت و اتراق فراهم شده و دارای یک پارک بازی برای کودکان و همچنین ابزارهای
ورزشی آمادگی جسمانی می باشد که این محل امن را محلی مناسب برای استراحت مسافران
تبدیل کرده است. همچنین دور استخر نیز با انواع مجسمه های شیرسنگی ، بزکوهی ،
کشاورزی با زنبیلی پر از اردک و … مزین است.
خانه عضدی
خانه
عضدی سیاهکل خانه‌ای تاریخی متعلق به دوران قاجار است که از بهترین جاهای دیدنی سیاهکل
برای علاقه‌مندان به هنر و معماری اصیل گیلان است. خانه عضدی دو طبقه است و ۱۳
اتاق دارد. گچ‌بری‌های زیبا، طرح‌های نقاشی شده بر دیوارها، ارسی‌های رنگارنگ، سقف
شیروانی سفالی، همه نشان از معماری زیبا گیلانی در دوران قاجار دارد که در خانه
عضدی سیاهکل به خوبی خودنمایی می‌کند. قرار است این خانه تاریخی زیبا که به عنوان یکی
از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، به موزه تاریخ سیاهکل و دیلمان تبدیل شود.
آبشار بابا ولی
آبشار
بابا ولی در روستایی با همین نام قرار دارد و در حدود پنج کیلومتری جاده دیلمان به
آسیابر در ساحل رودخانه پاکرود واقع شده است. این منطقه سرزمین قوم باستانی دیلم
است و چشم‌اندازهای طبیعی و تاریخی منحصربه‌فردی دارد. این آبشار فصلی است که بر
اثر آب شدن و ذوب برف‌های ارتفاعات اطراف آن به جریان می‌افتد. این آبشار از آبشار
لونک بزرگ‌تر است و ارتفاع آن به حدود ۲۰ متر می‌رسد.
بیشتر بخوانید :
منطقه سرسبز دیلمان و اسپیلی
خیلی‌ها
زیباترین جاهای دیدنی سیاهکل را منطقه دیلمان و اسپیلی می‌دانند. این منطقه
کوهستانی حتی در فصل تابستان هم بسیار خنک است و حتما باید برای سفر به آن در فصول گرم سال هم، با خود لباس گرم به همراه برد.برای رسیدن به دیلمان
باید از لاریخانی و چاک‌دشت عبور کرد. دیلمان با چشمه‌سارهای فراوان، کوه‌های زیبا
و جنگلی انبوه، چنان نوازشگر و رویایی است که نمی‌توان از آنها چشم برداشت.در
ابتدای جاده دیلمان، دشت وسیعی با پوشش استپ کوهی، پوشیده از بوته‌‌های گون، به
چشم می‌خورد که چون تابلوی نقاشی، رویایی به نظر می‌رسد.
جاده
آسفالته‌‌ای، دیلمان را از داخل جنگلی انبوه و کوه‌های سرسبز در تابستان و همچنین
پربرف در زمستان به سیاهکل وصل می‌کند. روستای اسپیلی، چهارراه ارتباطی سیاهکل، دیلمان،
رودبار و رودسر است. در اسپیلی میدان کوچکی وجود دارد که محل توقف مسافران و
گردشگران است. دورتا دور میدان پر است از مغازه‌های مختلف که نیاز مسافران را در
سفر رفع می‌کند.
حمام تاریخی دیلمان
حمام
قدیمی و تاریخی دیلمان یکی از جاهای دیدنی سیاهکل است که در ابتدای دیلمان، در
مجاورت کوچه میراث فرهنگی و قبل از میدان اصلی شهر قرار دارد. این بنا در فهرست
آثار ملی ایران هم ثبت شده است. این حمام
تاریخی که به نام حمام میربلوک نیز شهرت دارد، در دوره قاجار توسط میرزا علی اکبر
میربلوک از زیر خروارها خاک، بیرون کشیده شده و مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته
است.
حمام
دیلمان دارای سه گنبد اصلی و دو گنبدکوچک
است. گنبدهای این حمام با شیشه های ضخیم نورگیر به صورت مشبک و زیبا پوشانده شده‌اند.
دیوارهای این حمام از آجر بوده و ملات به کار رفته در آن ساروج و نورگیرهای بالای
گنبدها از جنس مرمر شفاف است. این حمام یک
صحن مرکزی و چهار صحن دیگر در چهار طرف دارد.
در
چهار گوشه حمام، چهار اتاق شامل: گرم‌خانه و سردخانه، محل تمیز کردن پا، تنویرخانه
و سربینه نیز دیده می‌شود. در گذشته حمام دیلمان برای شست و شو و استحمام آزاد
ساکنان دیلمان، کاروانیان و مسافران مورد استفاده قرار می‌گرفت.
کاروانسرای تاریخی تی‌تی
تی
تی کاراوانسرا از جاهای دیدنی سیاهکل در ۲۵ کیلومتری شهر لاهیجان و ۷۵ کیلومتری
شهر رشت و در سمت راست ساحل شیم‌رود و محل تلاقی آب شیم‌رود و باباکوه واقع شده و
در سال ۱۳۷۵ به شماره ۱۷۸۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. برای رسیدن به
کاروانسرای تی تی باید پل چوبی معلقی را رد کرده و در مسیر رودخانه به سمت آن حرکت
کرد.
معنی
«تی‌تی» در زبانی گیلکی شکوفه است و این احتمال می‌رود که انتخاب این نام به دلیل
شکوفه‌هایی باشد که در بهار بر درختان اطراف بنا خودنمایی می‌کرده است. اما طبق
سندی، انتخاب این نام را به بانی بنا، سلطان تی‌تی نیز نسبت می‌دهند، زیرا نام تی‌تی
در میان زنان سادات کیایی بسیار دیده شده است.کاروان‌رای تی‌تی دارای حیاط مرکزی و
ورودی هشتی است و مصالح اصلی آن سنگ رودخانه‌ای، آجر و ملاط گچ و ساروج است. در
گذشته راه اصلی کاروان لاهیجان به دیلمان و طالقان از این مسیر می‌گذشت، از این
رو کاروانسرای مهمی به شمار می‌رفت. معماری کاروانسرای تی‌تی شباهت زیادی به
کاروانسراهای مناطق کوهستانی دارد با این تفاوت که کاروانسراهای مناطق کوهستانی حیاط
مرکزی ندارند. با گردش در این کاروانسرا، گویی در تاریخ سفر می‌کنیم و با کاروانیان
و مسافران در این حیاط و اتاق‌ها راه پیموده‌ایم.
منطقه شکار ممنوع دیلمان و قله درفک
منطفه
شکار ممنوع دیلمان و درفک در ۱۰ کیلومتری
جنوب شهرستان سیاهکل با مساحتی نزدیک به ۴۵ هزار هکتار یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی
سیاهکل است. در این منطقه که دارای بخشی جنگلی، بخشی کوهستانی و بخشی مرتفعی است،
برای حفاظت از محیط زیست، شکار ممنوع است. همین باعث رشد چشمگیر جمعیت حیوانات
منطقه شده است. گونه‌های مهم جانوری منطقه شامل مرال، شوکا، شغال، گراز، خرس قهوه‌ای،
گربه جنگلی، سمور، رودک و پلنگ است. گونه‌های گیاهی که در منطقه شکار ممنوع دیلمان
خواهید دید ممرز، افرا، پلت، گردو، انار، صنوبر، تمشک، شب خست، شمشاد و… است. از
منطقه شکار ممنوع دیلمان نمایی باشکوه از قله بلند درفک را نیز می‌توانید ببینید و
از آن لذت ببرید.
قلعه گرماور
قلعه
گرماور در نزدیکی روستایی به همین نام یکی از جاهای دیدنی سیاهکل با سابقه تاریخی
مربوط به پیش از اسلام است. این قلعه بر فراز تپه‌ای قرار گرفته است و برای نظارت
و دیده‌بانی بر دشت‌های منطقه استفاده می‌شده است. این روزها تنها برج دیده‌بانی
قلعه و پی آن در اطراف برج بر جای مانده است. همین‌طور در سطح کوه، سفالینه‌هایی
به رنگ‌های سرخ و نخودی، سفال‌های لعابدار آبی و سفال‌های هفت رنگ که به دوران پیش
از اسلام و دوران اسلامی باز می‌گردد زیاد است. برای یافتن پاسخ به بسیاری از سوال‌ها
درباره قلعه گرماور خصوصا زمان ساخت آن به کاوش‌های باستان‌شناسی بیشتری نیاز است.
این قلعه در ۵۸ کیلومتری سیاهکل محلی دیدنی برای کسانی است که به مکان‌های تاریخی
علاقه دارند.
آبشار لونک
آبشار
لونک در منطقه جنگلی مسیر سیاهکل به دیلمان قرار دارد و فاصله آن تا شهر سیاهکل
حدود ۲۵ کیلومتر است. آبشار لونک تنها یکی از چندین آبشارهای زیبا و جاهای دیدنی سیاهکل
محسوب می‌شود. این آبشار در فصل بهار و پاییز بسیار پرآب است. در اطراف این آبشار
می‌توان جنگل‌های طبیعی و سرسبزی را درختان راش، ممرز، توسکا، خرمندی، انجیری
تماشا کرد. این آبشار دوقلو است و به‌دلیل زیبایی و سرسبزی محیط اطرافش به یکی از
مهم‌ترین جاذبه‌های این منطقه تبدیل شده است.
پناهگاه سنگی گیلارکش
برای
رسیدن به سیاهکل، چنانچه از رشت حرکت کنید باید به طرف شرق رفت. پنجاه کیلومتر که
از مرکز استان فاصله بگیرید به سیاهکل می رسید. از سیاهکل بعد از طی 37 کیلومتر به
روستای گیلارکش میرسید. این منطقه کوهستانی دارای آب و هوای سرد سیری است. پناهگاه
سنگی گیلارکش، در شمال روستای گیلارکش واقع شده است که از توابع دهستان پیرکوهِ دیلمانه
و در سمت پایین روستا، در ارتفاع 1780 متری، روی دیواره ی صخره ای قرار گرفته است.
بنا به گفته ی اهالی محل در این دیواره صخره ای، چندین سوراخ به ابعاد متفاوت وجود
داشته که بر اثر زلزله ی سال 69 بیشتر آنها بسته شده است. این پناهگاه رو به سمت
شرق و مشرف به رودخونه ی گیلارکش است. آب این پناهگاه، از رودخونه گیلارکش تامین می
شده است. دهانه ی اصلی پناهگاه، یک و نیم متر عرض و حدود 2 متر ارتفاع دارد.
درباره این پناهگاه پژوهش های همه جانبه صورت نگرفته و در حال حاضر چوپانان منطقه
از این پناهگاه استفاده میکنند.
بازارهای هفتگی سیاهکل
بازارهای
محلی گیلان یکی از پرطرفدارترین قسمت گردشگری در این استان و از جاهای دیدنی سیاهکل
است. دوشنبه بازار و پنج شنبه بازار سیاهکل، یکی از شلوغ‌ترین و پرجمعیت‌ترین
بازارهای هفتگی گیلان است. یکی از دلایل رونق این بازار، سابقه سیاهکل بوده که در
گذشته خان‌نشین بوده است.این بازار در قدیم، مکان مهمی برای دید و بازدید مردم و
حل اختلافات آنها محسوب می‌شده، اما در
حال حاضر رونق بازار آن بیشتر به
خاطر عرضه متنوع محصولات محلی این
منطقه است.
منابع: مجله ناب رو،سفرزون،کجارو
دیدگاه ها