با قلعه بهستان یا دودکش جن بیشتر آشنا شوید
در این مطلب از چتراتا به سراغ قلعه
زیبایی با معماری بی نظیری در استان زنجان رفته ایم که یکی از جاذبه های گردشگری
ژئوتوریسمی به حساب می آید،پس با ما همراه باشید تا اطلاعات شگفت انگیزی رابه شما
ارائه دهیم.
قلعه بهستان
دراستان زیبا
و تاریخی زنجان، قلعه های متعددی ازجمله آق قلعه،تورپاخ قلعه،کیخسرو و چند مورد
دیگر را میتوان نام برد ولی این قلعه از لحاظ شکل و معماری و ساختار با قلعه های
دیگر تفاوت دارد که باهم آن را بررسی می
کنیم.
قلعه بهستان از لحاظ جغرافیایی در جنوب
غربی شهرستان ماهنشان قرار دارد.این قلعه که یکی از قلعه های منطقه با معماری بی
نظیر و منحصربه فردی می باشد ، جز یکی از جذابترین آثار صخره ای محسوب می شود. این
قلعه درگذشته برای کاربری نظامی و مسکونی استفاده می شده است.
قدمت قلعه بهستان
برای تخمین زدن قدمت این قلعه محققان
اطلاعات دقیق ندارند ولی تا حدودی آن را به دوران مادها نسبت می دهند البته که
آثاری از دوران هخامنشینان و ساسانیان نیز دراین منطقه یافت شده است. این دژ
تاریخی و متفاوت تا قرن هفتم هجری قمری کاربرد دفاعی داشته و در فهرست آثارملی قرار گرفت است .
چرا قلعه بهستان به دودکش جن معروف شده است؟
این یک اصطلاح زمین شناسی است که در آن
به فرسایش سازه ساخته شده روی زمین گفته می شود. ستونهای بلند که در زیر لایه ی
باریک از سنگ قرار دارند ازلحاظ ظاهری شبیه قارچ های سربه فلک کشیده می باشد .
البته نام های مختلفی از قبیل : تخت دیو
یا تختگاه دیو، ستون انگشت خدا، کلاه به سر و دودکش جن راهم میتوان به این مکان
نسبت داد.
معماری قلعه بهستان
معماری قلعه بهستان برخلاف قلعه‌های ایران، با
ظاهری عجیب و غریب بنا شده است .این قلعه منحصر به فرد که در داخل دودکش های جن احداث
شده و همین مساله گویای ظاهر متفاوت آن می
باشد .
در این قلعه ازمصالحی همچون ماسه سنگی
استفاده شده است و کندهکاری های زیبایی در آن انجام شده
است. قلعه بهستان مشتمل برشصت و نه اتاق، دو راه پله‌های زیگزاگی دستکند، راهروها،
طاقچه‌ها و طاق نماها در دل ساختار زمین‌شناختی به نام دودکش جن یا تخت دیو می باشد.ولی امروزه فقط از کل این بنا شما شاهد پله‌های
زیگزاگی در ضلع غربی و شرقی این قلعه
خواهید بود که توانسته از گزند حوادث در امان باشد.
در بالای پله‌ها، اتاقی قرار دارد که از لحاظ شکل ظاهری شبیه محراب
مساجد است که قدمت آن را به دوران اسلامی
نسبت داده اند. همچنین این محراب دارای تزیینات زیبایی است. در قسمت بالای دژ این
بنا ، حوضی ساخته شده است که دارای ابعاد
هفت در سه می باشد.
مصالحی که برای ساخت این حوض استفاده
کرده اند عمدتا سنگ و ساروج است و آب این حوض توسط آبهای سطحی تامین می شود و
اینکار به وسیله لوله‌های گلی به طول نیم متر انجام میشود و نام این لوله ها گنگ می باشد.
کاربری اتاقهای قلعه بهستان
در گذشته از اتاق های پایین جهت نگهداری
و انبار کردن آذوقه استفاده می کردند و از اتاقها و طبقات بالایی برای اقامت
وسکونت بهره می بردند.برای روشنایی اتاقها دو قسمت به شکل مدور یا مثلث بر روی
دیوارهای ورودی تعبیه کرده بودند که محل گذاشتن پیه سوز بودند تا روشنایی اتاقها
را تامین کند که بسته به سایز اتاقها تعداد این پیه سوزها هم تغییر می کرد.
در پایان لازم به ذکر است که در بعضی از
اتاقها مکانهای کوچکی به ابعاد یک در یک می ساختند که برای نگهداری اشیا گران قیمت از آن استفاده
میکردند.
دیدگاه ها