در مورد آسیاب بادی خواف چه می دانید؟
در این مقاله از چتراتا قصد داریم به
سراغ استان خراسان رضوی برویم که یک مجموعه تاریخی دیگری به نام آسبادهای نشتیفان
خواف یا همان آسیاب های بادی را در خود جای داده است. پس با ماهمراه باشید تا با
این بنای خشتی بزرگ آشنا شویم.
علت نامگذاری این شهر به نشتیفان
نام این شهر قدیمی و تاریخی از دوبخش
(نش) که در واقع همان مخفف (نیش) به معنای نیش عقرب بوده که مناطق کویری مملو از
این جانور می باشد و بخش دوم (تیفان) است که نیز ترکیبی از محلی شده «توفان» بوده
و در تمام ایام سال این منطقه یعنی شهر نشتیفان، وزش بادهای موسمی را تجربه میکرده
است و همین مساله باعث شده است که مردمان بومی این شهر به فکر استفاده از این
موقعیت جغرافیایی بکنند و همین باعث به وجود آمدن آسیاب های بادی شده که از این
وسیله و نیروی جنبشی آن جهت آرد کردن گندم و پمپ کردن آب استفاده می کردند.
آسبادهای نشتیفان خواف
یکی از دلایل با اهمیت شدن شهر نشتیفان وجود
مقبره هایی به شیوه زرتشتیان در اطراف شهر می باشد که قدمتی بس طولانی دارد و میتوان
آن را به دوران پیش از اسلام نسبت داد.
معماری آسیاب بادی
این مجموعه که دارای معماری جذابی هم می
باشد و همین معماری باعث شده است که افراد زیادی را از داخل وخارج از کشور به سمت
خود جذب کند و این بنا در فهرست یونسکو به ثبت رسیده است.
این آسیاب بادی که میتوان آن را یکی از
بزرگترین مجموعه خشتی معرفی کرد که از مصالح گل وچوب در آن استفاده شده است
نحوه ی کار آسبادهای نشتیفان خواف
در این آسیاب بادی از چرخ و پره های غول آسایی که شامل چهل و هشت بال و سی و دو پر و هشت درگاه می باشد
، استفاده شده است و آن را در بام آسیاب و در جهت وزش باد قرارداده اند. بادهنگام
عبور از دروازه ای بادگیری با زوایای درگاه های هشت‌گانه چرخ و پر اسیاب را به حرکت در می‌آورد.
از حرکت چرخ و پر نیرویی به تیر آسیاب منتقل می شود
و چون سر دیگر به سنگ رویی آسیاب متصل است، لاجرم سنگ هماهنگ با گردش تیر باید
بچرخد و می‌چرخد.
زمانی که سنگ رویی بدین ترتیب به حرکت در
می آید چوب کوچکی به نام لک لکی را با خود می جنباند و حرکت لک لکی باعث ارتعاش دو
بره که ناودانی چوبی از گندم پرخو است که به وسیله آن به شیار سنگ ها می رسد.
دول بره در حرکت افقی گندم را آهسته آهسته از
پرخوی گندم به حفره میانی سنگ هدایت می‌کند.
طبیعی است هر چه باد سریع‌تر بوزد سنگ گردش سریع‌تری دارد و چون سنگ به سرعت بچرخد
حرکت لک لکی و لرزش دول بره مقدار گندم زیاد تری را به میان سنگ‌ها می برد.
برتری آسیاب بادی نشتیفان چیست؟
سیستمی که در این آسیاب به کار رفته است
در عین سادگی از لحاظ اقتصادی هم به صرفه است وهیچ گونه آلودگی نسبیت به آسیاب های
صنعتی ندارد وهمین بزرگترین حسن این آسیاب
می باشد.
دیدگاه ها