می توان گفت سوغاتی، کالایی است که از یک شهر، روستا یا منطقه‌ای توسط مسافران و گردشگران خریداری می‌شود تا پس از بازگشت مسافر به نزدیکان، دوستان و آشنایان هدیه داده شود.
استان
خراسان جنوبی با مرکزیت بیرجند نیز دارای سوغاتی های متنوعی می باشد که از جمله میتوان
به قالی بافی و تولید زعفران و انار و زرشک ان اشاره نمود.
خراسان
جنوبی، دارای محصولات و صنایع دستی های مختص به خود بوده و همین ویژگی باعث شده
است که در سرتاسر دنیا محصولات این استان دارای محبوبیت باشد.
از
طریق سایت چتراتا و با رزرو ویلا در شهرهای مختلف خراسان جنوبی مانند بیرجند،این
امکان برای شما گردشگران فراهم می شود که در سفر خود به این استان، علاوه بر طبیعت
گردی با سوغاتی ها و صنایع دستی این خطه نیز آشنا شوید.
زعفران خراسان جنوبی
در
حال حاضر، منطقه‌ی عمده کشت زعفران به خراسان‌جنوبی که زمانی به قهستان شهرت داشته
و امروزه شامل شهرستان‌های نهبندان، بیرجند، قائن، فردوس و طبس می شود، محدود شده
است.
در
بازارهای بیرجند و اطراف آن، زعفران به‌صورت زعفران معمولی دسته‌ای و زعفران سرقلم
سرریشه، یا سرگل، یا رشتهای و در بازارهای جهانی بیشتر به‌صورت زعفران سائیده
شده «پودر» و زعفران رشتهای به فروش می‌رسد.
عناب
عناب
خراسان جنوبی نیز از سوغات معروف این خطه می باشد. بهترین عناب کشور در بیرجند و
شهرستان‌های اطراف آن تولید می‌شود و سهم مهمی در بخش صادرات دارد. فصل تولید عناب
اواخر تابستان و اوایل پاییز است.
عناب
خواص زیادی دارد که میتوان به خاصیت آنتی‌اکسیدانی، درمان قند خون، منبع ویتامین
سی، تقویت کبد و آرامش‌بخشی آن اشاره کرد.
حوله بافی در خراسان جنوبی
در
اصطلاح محلی به حوله بافی ،(تُو بافی و یا تون بافی) می گویند که از قدیمی ترین
صنایع دستی جنوب خراسان می باشد. بر اساس مستندات تاریخی،از معروفیت دستبافته ها و
پارچه های پنبه ای و ابریشمی تولید شده در ایالت قهستان قدیم در قرون اولیه اسلامی
فراوان یاد شده است.
بافت
حوله های سنتی در خراسان جنوبی ، امروزه نیز همانند گذشته با دستگاههای سنتی دو یا
چهار وردی و ابزار کار ساده، صورت می گیرد .
حوله
بافی یا تون بافی در بسیاری ازشهرستانهای خراسان جنوبی از جمله، خوسف، نهبندان،
درمیان ،سرایان ، قاینات درحال حاضررواج داشته و شهرستان بیرجند بالاخص روستای
خراشاد از اصلی ترین مراکز تولید حوله در استان به شمار می آید.
بیشتر بخوانید :
کشک و قره قروت خراسان جنوبی
کشک
بیرجندی را شاید خیلی ها شنیده باشید. کشک های بیرجند انواع مختلفی از نظر شکل
ظاهر و طعم دارد. کشک سفید که از مواد لبنی تهیه می شود و نوع دوم که بیشتر مختص این
منطقه است کشک زرد که به صورت پودر زرد رنگی در دسترس است از آرد و ادویه و نمک درست می شود و غذاهای
خوشمزه ای میتوان از آن تهیه کرد.
این
کشک های خوشمزه از نظر ظاهر بصورت توپی و رشته ای است که خوردن این نوع مخصوصا برای
بچه ها بسیار راحت است. فرآورده ی لبنی دیگر این شهر که بسیار جذاب است قره قوروت
است که در اندازه های مختلف و خیلی ترش یا شیرین در بیرجند درست می شوند. این
محصولات منبع غنی کلسیم هستند و سوغاتی خوبی از شهر بیرجند خواهند بود.
پلاس بافی
پلاس
را می توان نوعی زيرانداز دانست كه مانند گليم و قالي ابتدا چله كشي می‌شود. پس از
آن الياف رنگارنگ پشم تابيده را به شكل خطوط افقی از تار عبور می‌دهند و بعد شانه
می‌زنند. در پلاس زمینه‌ی كار اغلب از خطوط افقی و رنگارنگ تشكيل می‌شود. از پلاس
برای سجاده‌ی نماز و سفره پيش پای عروس نيز استفاده می‌شود.
این
سوغات یک گلیم پشمی است که از دیرباز به‌عنوان زیرانداز مناسب جهت محافظت از
رطوبت، سرما و گرمای زمین به کار می‌رود و به این لحاظ در مفروش نمون کف چادرهای
عشایر خراسان شمالی که اغلب در زمینه‌ای
مرطوب و بدون زه کشی برپا میگردد و نیز در خانه‌های روستایی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
زرشک قائنات
قائنات
از شهرهای مهم استان خراسان جنوبی در پرورش زرک می باشد.لازم به ذکر می باشد که چیدن
زرشک کار بسیار دشواری است زیرا دارای تیغ های بسیار زیادی بوده و نیاز به همکاری
زیادی دارد. این محصول یکی از محصولات و سوغاتی های استان خراسان جنوبی می باشد.
برک‌بافی
برک
بافی یکی دیگر از سوغاتی های استان خراسان جنوبی می باشد که نوعی پارچه می باشد که
دارای جنس پشم شتر و یا بز بوده و در زبان محلی به آن کرکی نیز می گویند. این
پارچه ها دارای استحکام بسیار زیادی بوده و در عین داشتن استحکام بالا دارای لطافت
و نرمی زیادی نیز می باشند.
برک
ها دارای رنگ های متفاوت و زیبایی مثل مشکی، شیری، خاکستری و سفید مس باشد. این
گارچه دارای قدمتی طولانی بوده و زمان ان به دوره ی سلجوقیان باز میگردد.
سنجد بیرجند
شهر
بیرجند یک سوغاتی خوشمزه دارد و آن سنجد است.
سنجد
کاربرد زیادی در پر کردن سین های سفره هفت سین ما ایرانیان دارد.این محصول خوشمزه
پر از خاصیت های فراوانی است که موجب می شود مصرف آن را به همه افراد از جمله پیر
و جوان پیشنهاد کنیم. اگر به بیرجند سفر کردید از خرید سنجدهای تازه غافل نشوید و
آن را به عنوان سوغات ناب این استان بهمراه داشته باشید.
قالی‌بافی
قالی‌بافی
یکی از هنرهای رایج در بیشتر شهرها و مناطق ایران است و هنرمندان بسیاری هم در این
بیرجند و شهر و روستاهای خراسان جنوبی به این هنر مشغول هستند. این بافته داری از
پشم با پرزها بلند که زینت‌بخش تمام خانه‌های ایرانی است، در شهر بیرجند قدمتی بیش
از ۱۰۰۰ سال دارد.
آلو بخارا بیرجند
این
گیاه درختچه ای است به طول در حدود سه متر که هر قدر فواصل کشت آن محدودتر باشد،
بر ارتفاع آن اضافه می‌شود. این درخت در روستاهای بخش مرکزی و بخش درمیان بیرجند
به فراوانی کشت می‌شود.
آلو
بخارا اثر هضم‌کننده، اشتهاآور و محرک ترشحات صفراوی دارد. نوع خشک شده آن که به‌عنوان
سوغات خراسان‌جنوبی طرفداران زیادی دارد، در انواع سوپها و خوراک‌ها استفاده می‌شود.
ترکه بافی
ترکه‌بافی
یا به اصطلاح محلی، سافت‌بافی، از زیرمجموعه‌های هنر حصیربافی است که عمده تفاوت
آن با حصیربافی در مواد اولیه‌ی به کار رفته در تهیه‌ی الیاف است. برای تهیه‌ی الیاف
به کار رفته در این هنر، از شاخه‌های جوان و نازک (ترکه) درخت‌های سرخ‌بید و بیدمشک
و درختچه‌ی بادام کوهی استفاده می‌شود.
ترکه‌بافی
به دلیل فراوان بودن مواد اولیه، در برخی از شهرستان‌های استان خراسان جنوبی به ویژه
بیرجند، رواج دارد. در فصل‌های پاییز و زمستان، با توجه به کم شدن کارهای کشاورزی،
ترکه‌بافی بین روستاییان، رونق بیشتری دارد.
حصیربافی
از
دیگر صنایع دستی شهر بیرجند حصیر بافی است. هنر بافت حصیر را شاید بتوان یکی از قدیمی
ترین هنرهای خراسان جنوبی دانست.
منابع
: مجلات اینترنتی همگردی،سیری در ایران،تاپ گشت
دیدگاه ها